Η έρευνα του ΣΕΒ για τη θέση των γυναικών στις ελληνικές επιχειρήσεις καταγράφει απόψεις και εκτιμήσεις των επιχειρήσεων και του κοινού για διάφορες πτυχές του ζητήματος της ισότητας των φύλων στην εργασία σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: απασχόληση και αμοιβές, προσλήψεις και επαγγελματική ανάπτυξη, πολιτικές – παροχές – θεσμικό πλαίσιο, βία και παρενόχληση.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ, η πρόοδος στην ισότητα των φύλων έχει περιορισμένη εξέλιξη διεθνώς: εννέα στους δέκα, ανεξαρτήτως φύλου, έχουν προκαταλήψεις που χαρακτηρίζονται θεμελιώδεις, το 84,6% έχει τουλάχιστον μία σοβαρή προκατάληψη, το 50% πιστεύει ότι οι άνδρες γίνονται καλύτεροι πολιτικοί ηγέτες, το 40% ότι είναι καλύτερα στελέχη επιχειρήσεων. Επίσης, αν και οι γυναίκες είναι πιο μορφωμένες και εξειδικευμένες από ποτέ, οι μισθοί τους είναι μικρότεροι από εκείνους των ανδρών. Στη χώρα μας, το γενικό συνταγματικό πλαίσιο της αρχής της ισότητας είναι κατοχυρωμένο ήδη από το 1975. Σχεδόν μισό αιώνα αργότερα, και ενώ έχουν γίνει μεγάλα βήματα προόδου, κυρίως την τελευταία δεκαετία, υπάρχουν ακόμα σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητήριου για την Ισότητα των Φύλων, ο γενικός δείκτης ισότητας για τη χώρα μας βρίσκεται στο 53%, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι στο 68%.
Με την έρευνα αυτή, ο ΣΕΒ αναδεικνύει το πρόβλημα της έλλειψης ισότητας στην εργασία, συμμετέχει στον διάλογο για το καίριο ζήτημα της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και εντοπίζει τυχόν εμπόδια και απαραίτητες βελτιώσεις, με απώτερο στόχο την κατάργηση στρεβλών αντιλήψεων και τη δημιουργία θετικού αντίκτυπου σε όλη την κοινωνία.
Τα στοιχεία της έρευνας
Η ισότητα στην εργασία παραμένει ζητούμενο – η αντίληψη της κοινής γνώμης δεν αντικατοπτρίζει το τι συμβαίνει στις επιχειρήσεις
- Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις εφαρμόζουν περισσότερες πολιτικές για την ενίσχυση της γυναικείας απασχόλησης από όσες υποχρεώνει η νομοθεσία.
- Υπάρχει σημαντική απόκλιση μεταξύ της αντίληψης της κοινωνίας και των πρακτικών που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις για την ισότητα στην εργασία και την ενίσχυση της απασχόλησης των γυναικών.
- Στο 39% των επιχειρήσεων, γυναίκες είναι επικεφαλής σε περισσότερο από το 1/3 των διευθύνσεων ή κρίσιμων τμημάτων τους.
Από την άλλη, η οριακή πλειονότητα (51%) φέρεται να διαθέτει γυναίκες επικεφαλής σε λιγότερο από το 1/3 των κρίσιμων τμημάτων τους. Υπάρχει όμως και ένα εντυπωσιακό 11% που δεν εμπιστεύεται γυναίκα επικεφαλής σε καμία διεύθυνση ή τμήμα της επιχείρησης.
- Από πλευράς κοινού, διαπιστώνεται αναντιστοιχία μεταξύ της κατάστασης στις επιχειρήσεις και των απόψεων του κοινού που θεωρεί ότι μόλις το 10% των επιχειρήσεων εμπιστεύονται γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας σε ποσοστό πάνω από 30%, ενώ στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει στο 25% των επιχειρήσεων.
Υπάρχει απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης
- Οι επιχειρήσεις σχεδόν καθολικά (84%) αναγνωρίζουν ότι η εφαρμογή ποσοστώσεων για την προώθηση της ισότητας των φύλων στις προσλήψεις και στις προαγωγές συμβάλλει στη βελτίωση των αποτελεσμάτων τους (37% συμφωνούν απόλυτα και 47% μάλλον συμφωνούν). Στον αντίποδα, μόλις το 5% διαφωνούν και ένα 12% ούτε συμφωνεί, ούτε διαφωνεί, θεωρώντας πως τέτοια μέτρα έχουν ουδέτερο αντίκτυπο για τα εταιρικά αποτελέσματα.
- Ωστόσο, το 84% δηλώνουν πως προσλαμβάνουν αποκλειστικά βάσει προσόντων, ενώ το υπόλοιπο 16% των επιχειρήσεων πως εφαρμόζει θετική ποσόστωση με συγκεκριμένους στόχους.
- Για την ενίσχυση της απασχόλησης των γυναικών, οι επιχειρήσεις εκτιμούν ότι οι 3 αποτελεσματικότεροι τρόποι είναι: οι δράσεις ενημέρωσης των επιχειρήσεων για το πώς διασφαλίζεται η ισότητα των φύλων στην εργασία (86%), η οικονομική ενίσχυση για τις επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα επιτυγχάνουν την ισότητα των φύλων (83%) και η ενημέρωση μαθητριών/φοιτητριών για την τυπική και τεχνική εκπαίδευση για την εξάλειψη στερεοτύπων (81%).
Σημαντικά οφέλη για τις επιχειρήσεις – αλλά όχι πάντα αυτονόητα
- Σε γενικές γραμμές, αναγνωρίζονται πολλαπλά επίπεδα ωφελειών από την εφαρμογή πολιτικών ισότητας στην εργασία.
- Για πάνω από το 90% των επιχειρήσεων, τα οφέλη είναι σημαντικά και επικεντρώνονται στην ικανοποίηση των εργαζομένων, στην ενίσχυση της εικόνας τους, στην προσέλκυση και διατήρηση ικανού ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και στη βελτίωση της παραγωγικότητας. Αντίθετα, στο ευρύ κοινό η εκτίμηση για τα οφέλη κυμαίνεται λίγο πάνω από 75%.
- Ωστόσο, μόλις το 17% των επιχειρήσεων έχει στόχους και παρακολουθεί συγκεκριμένους δείκτες (όπως ενδεικτικά ποσοστά εργαζομένων ανδρών/γυναικών, αμοιβές, ποσοστά στελεχών/ διοίκησης, κλπ.) ενώ το 83% δεν παρακολουθεί το ζήτημα της ισότητας των φύλων με συστηματικό τρόπο. Στις μεγάλες επιχειρήσεις, το 25% θέτει και παρακολουθεί στόχους.
- Εντυπωσιακά διαφοροποιημένη είναι η αντίληψη ως προς το φύλο αυτών που απάντησαν στο ευρύ κοινό, όπου το ποσοστό των ανδρών που πιστεύουν ότι υπάρχει ισότητα είναι διπλάσιο σε σχέση με των γυναικών (58% έναντι 29%).
Η Έρευνα:
https://www.sev.org.gr/ekdoseis/ereyna-gynaikes/
Ενημερωτικό Φυλλάδιο:
https://www.sev.org.gr/wp-content/uploads/2023/07/ENTYPO-GYNAIKES_FINAL_02-1.pdf
