To νέο θεσμικό πλαίσιο για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4864 /2021

Στις 2 Δεκεμβρίου 2021, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Α’ 237) ο Νόμος 4864/2021 «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις, δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ανάπτυξη». Στο μέρος Γ’ και συγκεκριμένα στα άρθρα 51 έως 68 περιλαμβάνονται οι διατάξεις για το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις εταιρείες-τεχνοβλαστούς.

Σκοπός είναι η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για τις «εταιρείες-τεχνοβλαστούς» (spin-offs) των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) και των Ερευνητικών Κέντρων. Για την εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης που παράγεται από μέλη Δ.Ε.Π. των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), όπως ορίζονται στην περ. ια’ του άρθρου 2 του ν. 4485/2017 (Α’ 114), από μέλη ειδικών κατηγοριών διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού με ερευνητική δραστηριότητα των ΑΕΙ, όπως ορίζονται στο άρθρο 29 του ν. 4009/2011 (Α’ 195), καθώς και από ερευνητές κάθε βαθμίδας και από ερευνητικό προσωπικό Ερευνητικών Κέντρων, όπως ορίζονται στον ν. 4310/2014 (Α’ 258), είναι δυνατόν να ιδρύονται, κατά τους όρους του παρόντος, κεφαλαιουχικές εταιρείες για την εμπορική αξιοποίηση, οι οποίες αποτελούν εταιρείες-τεχνοβλαστούς (spin-offs) των Α.Ε.Ι. ή των Ερευνητικών Κέντρων. Η δράση των εταιρειών – τεχνοβλαστών δεν σχετίζεται με τη βασική αποστολή των Α.Ε.Ι. και των Ερευνητικών Κέντρων, όπως η έρευνα και η εκπαίδευση.

Ως «Εταιρεία – Τεχνοβλαστός (spin-off)» ορίζεται:

«Η κεφαλαιουχική εταιρεία που ιδρύεται από το ακαδημαϊκό ή ερευνητικό προσωπικό των ερευνητικών οργανισμών της Χώρας προς τον σκοπό της εμπορικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης που παράγει το συγκεκριμένο προσωπικό, από μόνο του ή και σε συνεργασία με τρίτα φυσικά ή και νομικά πρόσωπα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, στο πλαίσιο της δραστηριότητάς του στους ερευνητικούς οργανισμούς»

Οι εταιρείες-τεχνοβλαστοί έχουν ως αντικείμενο την εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης και ιδρύονται, στην περίπτωση των Α.Ε.Ι., από τα μέλη Δ.Ε.Π. ή τα μέλη ειδικών κατηγοριών διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού των Α.Ε.Ι. με ερευνητική δραστηριότητα που παρήγαγαν τα ερευνητικά αποτελέσματα ή τη γνώση, με δυνητική συμμετοχή του ιδίου του Α.Ε.Ι. ή τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων και, στην περίπτωση των Ερευνητικών Κέντρων, από τους ερευνητές ή τα μέλη ερευνητικού προσωπικού που παρήγαγαν τα ερευνητικά αποτελέσματα ή τη γνώση, με δυνητική συμμετοχή του Ερευνητικού Κέντρου ή τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις Εταιρείες Τεχνοβλαστούς θέτει τις προϋποθέσεις για να λειτουργήσει ένας αποτελεσματικός θεσμός, στον οποίο έχουν ληφθεί υπόψη και έχουν σταθμιστεί όλα τα κρίσιμα θέματα δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος.

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΝΟΜΟΥ

  1. Ορίζεται με σαφήνεια και ακρίβεια ποιες εταιρείες θα αποτελούν Εταιρείες Τεχνοβλαστούς, επιλύοντας ασάφειες ετών καθότι μέχρι σήμερα δεν ήταν σαφές ούτε ποιον σκοπό εξυπηρετεί αυτός ο θεσμός.
  2. Ο θεσμός πλέον καθορίζεται με βάση την ιδιότητα των ιδρυτών και το επιχειρηματικό του αντικείμενο
  3. Τίθενται λοιπόν στο προσκήνιο με πρωταγωνιστικό ρόλο, οι Ερευνητές που έχουν αναπτύξει την προς αξιοποίηση έρευνα και καθορίζονται τα δικαιώματα αλλά και η ευθύνη τους καθώς και οι συγκρούσεις συμφερόντων που οφείλουν να αποφεύγουν
  4. Προσδιορίζεται ο ρόλος του Ερευνητικού Οργανισμού οι εγκρίσεις που απαιτείται να δώσει, η ευχέρεια (αλλά όχι υποχρέωση) εταιρικής συμμετοχής και τα δικαιώματα και παροχές που παραχωρεί στην Εταιρεία
  5. Ρυθμίζεται με σαφήνεια η διαδικασία έγκρισης της ίδρυσης Εταιρείας από τους Ερευνητές και απλουστεύονται οι εκφάνσεις της διαδικασίας που ήδη εφαρμόζονταν σε κάποιους οργανισμούς (μία εγκριτική απόφαση αντί περισσοτέρων, αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων)
  6. Εισάγοντας το θεσμό της Σύμβασης Τεχνοβλαστού για την σαφή και αναλυτική ρύθμιση της σχέσης μεταξύ Οργανισμού και Εταιρείας, μέσω της οποίας, εκτός άλλων γίνεται η παραχώρηση της αξιοποίησης της εκάστοτε διανοητικής ιδιοκτησίας και γνώσης που αναπτύχθηκε στον οργανισμό
  7. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα και οι όροι συμμετοχής επενδυτών στο εταιρικό κεφάλαιο της Εταιρείας
  8. Καλύπτονται, ρυθμιστικά πιθανές ελλείψεις ή ασάφειες σε όρους των εγκριτικών αποφάσεων και των Συμβάσεων (στις περιπτώσεις ελλιπούς ρύθμισης από τους ίδιους τους Ερευνητικούς Οργανισμούς) ώστε να αποτρέπεται κάθε νομική ασάφεια και να επιτυγχάνεται νομική ασφάλεια
  9. Αποσαφηνίζονται οι ασάφειες της μέχρι σήμερα νομοθεσίας σχετικά με την έρευνα και την εμπορική αξιοποίησή της