Η μόνιμη εκπαιδευτική έκθεση ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ στο Ηράκλειο είναι ο πρώτος εκπαιδευτικός χώρος που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να επιμορφωθούν πάνω σε θέματα που αφορούν την ενέργεια, το περιβάλλον και την κυκλική οικονομία μέσω της χρήσης βιοκαυσίμων, μέσω διαδραστικών εκθεμάτων και οργανωμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Η Καινοτομία
Στηριζόμενοι στην πολυετή εμπειρία μας σε θέματα κατασκευών μηχανημάτων και αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, κίνητρο μας ήταν πάντα η επιθυμία για τη διάδοση της γνώσης.
Στόχος είναι εξοικείωση των μαθητών και γενικότερα των επισκεπτών με έννοιες όπως η ενέργεια, οι εναλλακτικές μορφές της, οι νέες προοπτικές και προκλήσεις αλλά και με θέματα που αφορούν το περιβάλλον και την προστασία του, καθώς και η διάδοση σχετικών τεχνολογιών.
Μερικά από τα εκθέματα που ξεχωρίζουν είναι το αυτοκινούμενο μηχάνημα καθαρισμού ακτών με ερπύστριες ιδανικό για μικρές παραλίες για το οποίο υπάρχει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από το 1985, μηχάνημα για το κάπνισμα ελαιολάδου με αριθμό 20220100413 στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας καθώς και άλλα με πρωτότυπες χρήσεις και λειτουργίες.
Γύρω από τα μόνιμα εκθέματα έχουν σχεδιαστεί διαφορετικά διαδραστικά προγράμματα τα οποία σε συνδυασμό με μικρές λειτουργικές μινιατούρες και προβολές φέρνουν το επισκέπτη με βιωματικό τρόπο σε επαφή με τις σύγχρονες τεχνολογίες στον τομέα της ενέργειας.
Η εκπαιδευτική έκθεση ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η εκπαιδευτική έκθεση ΕΝΕΡΓΕΙΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ δημιουργήθηκε το 2010 με την ιδιωτική πρωτοβουλία της οικογένειας Μίλτου Χουμεριανού. Ο Μίλτος Χουμεριανός γεννήθηκε λίγο μετά το 2o Παγκόσμιο Πόλεμο και μεγάλωσε στο μηχανουργείο του πατέρα του. Είχε προηγηθεί η καταστροφή κατά τον πόλεμο, του μηχανουργείου του παππού του που βρισκόταν στη Χανιώπορτα Ηρακλείου από το 1910. Με τα μέσα της εποχής το μηχανουργείο εξυπηρετούσε αφενός τις ανάγκες του νησιού φτιάχνοντας φάμπρικες για το λάδι, μύλους για το άλεσμα των σιτηρών αφετέρου τις επισκευές μηχανών πλοίων που περνούσαν από το λιμάνι του Ηρακλείου. Με την ολοκλήρωση των σπουδών από τη δεκαετία του 1970 οι κατασκευές μηχανημάτων αποτέλεσαν την κύρια εργασία του η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα μαζί με τους γιούς του Αλέξανδρο και Μιλτιάδη. Ο Αλέξανδρος από το 2002 που ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Γλασκόβη μαζί με τον Μιλτιάδη που επέστρεψε από τις σπουδές του στην Αθήνα το 2015 είναι εταίροι της επιχείρησης και ασχολούνται με τις κατασκευές μηχανημάτων που προσφέρουν οικολογικές και οικονομικές λύσεις τόσο στην οικιακή όσο και στην επαγγελματική χρήση.
Την ιδέα για τη δημιουργία ενός επισκέψιμου εκπαιδευτικού χώρου ανέπτυξαν τα παιδιά Αλέξανδρος, Μιλτιάδης και Δέσποινα Χουμεριανού με εκπαιδευτική και ερευνητική εμπειρία (Δρ Μοριακής Βιολογίας) όταν ανέλαβαν ενεργό ρόλο στην οικογενειακή επιχείρηση. Παρακολούθησαν διεθνείς εκθέσεις, επισκέφθηκαν μουσεία τεχνολογίας και επιστημών σε μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις, και με την πολύτιμή βοήθεια του πατέρα τους σχεδίασαν και κατασκεύασαν νέα μηχανήματα και το 2010 δημιούργησαν την μόνιμη εκπαιδευτική έκθεση ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Στην έκθεση οι επισκέπτες κατανοούν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του τρόπου παραγωγής-διάθεσης της ενέργειας και του βιοτικού επιπέδου του ανθρώπου, μέσα από πραγματικά λειτουργικά εκθέματα αλλά ακόμη θέτοντας σε λειτουργία σύγχρονα μικρά εκπαιδευτικά μοντέλα. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπονούνται στο χώρο αναδεικνύουν τις νέες τεχνολογίες και κάθε καινοτομία στο χώρο ενώ παράλληλα συμβάλουν στη μετάδοση της εμπειρίας και της γνώσης.
Την έκθεση ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ επισκέπτονται κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητών κυρίως από την Κρήτη, ενήλικες που αναζητούν οργανωμένα προγράμματα σε σχέση με το αντικείμενο που παρουσιάζεται στον χώρο αλλά και ξένοι επισκέπτες κατόπιν συνεννόησης. Τα μόνιμα εκθέματα που παρουσιάζονται, είναι λειτουργικά ωστόσο έχουν κατασκευαστεί και είναι αισθητικά διαμορφωμένα για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Γύρω από τα μόνιμα εκθέματα έχουν σχεδιαστεί διαφορετικά διαδραστικά προγράμματα τα οποία σε συνδυασμό με μικρές λειτουργικές μινιατούρες και προβολές φέρνουν το επισκέπτη με βιωματικό τρόπο σε επαφή με τις σύγχρονες τεχνολογίες στον τομέα της ενέργειας. Επιπλέον, η έκθεση ενός μικρού ελαιοτριβείου, μίας πατενταρισμένης μηχανής καπνίσματος ελαιολάδου και μίας λειτουργικής μακέτας παραδοσιακού ελαιοτριβειου συμπληρώνουν ένα πρόγραμμα κυκλικής οικονομίας, από την παραγωγή ενός βραβευμένου υψηλά φαινολικού ελαιολάδου έως την αξιοποίηση των υπολειμμάτων από την ενασχόληση με τα ελαιόδεντρα έως την παραγωγή, στον τομέα της παραγωγής ενέργειας με εγχώρια βιοκαύσιμα.
Με ρεαλιστικές πρακτικές και βιωματικές μεθόδους, οι επισκέπτες έρχονται σε επαφή με μηχανήματα και καινοτόμες συσκευές που χρησιμοποιούνται στους τομείς παραγωγής ενέργειας, στη βιομηχανία και στον τομέα της αυτοκίνησης και των μεταφορών παρουσιάζεται η αξιοποίηση απλών φυσικών πόρων φιλικών προς το περιβάλλον αλλά συνάμα οικονομικών καθώς και νέες τεχνολογίες που προσφέρουν αξιόπιστες και οικολογικές λύσεις. Ενδεικτικά στην έκθεση παρουσιάζονται μηχανήματα όπως γεννήτρια ατμού, αποστακτήρια ποτών και αιθέριων ελαίων, φούρνοι βιομάζας, προτάσεις θέρμανσης με βιομάζα και μακέτες πχ. επίδειξης του κύκλού του νερού, υδροτουρμπίνα και άλλα.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα μπορεί που προτείνονται είναι προκαθορισμένα ενώ υπάρχει η δυνατότητα σχεδιασμού νέων βάση των αναγκών της κάθε ομάδας που επισκέπτεται το χώρο. Τέλος, κατά καιρούς διοργανώνονται δωρεάν σεμινάρια πάνω σε διάφορες θεματικές ενότητες με καταξιωμένους ομιλητές, για εκπαιδευτικούς και άλλες ομάδες.
Προκλήσεις και Επόμενα Βήματα
Η έκθεση ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ δημιουργήθηκε με ιδιωτικούς πόρους της οικογένειας Μίλτου Χουμεριανού χωρίς κρατική χρηματοδότηση. Κάθε επικοινωνία μέχρι και σήμερα γίνεται ιδιωτικά, με τους εκπαιδευτικούς στα σχολεία να ενημερώνονται για τις δράσεις της έκθεσης κάθε νέο ακαδημαϊκό έτος. Πλέον έχει εδραιωθεί μια σχέση εμπιστοσύνης με πολλούς μόνιμους εκπαιδευτικούς στην Κρήτη, οι οποίοι αναγνωρίζουν και στηρίζουν την προσπάθειά ενώ θεωρούν πως μία επίσκεψη των μαθητών τους κάθε χρόνο είναι απαραίτητη προκειμένου να ενισχυθεί η διδασκαλία μαθημάτων όπως η φυσική, η μελέτη περιβάλλοντος, η τεχνολογία κ.α με μέσα που δεν είναι διαθέσιμα στα σχολεία. Ο αριθμός των επισκεπτών μέχρι στιγμής είναι συγκεκριμένος αφενός λόγω της έκτασης των εγκαταστάσεων και αφετέρου λόγω του περιορισμένου ωραρίου του ωρολόγιου προγράμματος.
Επόμενα βήματα – Στόχοι – Επιδιώξεις
Ένας από τους μελλοντικούς στόχους είναι η επέκταση της έκθεσης ή η μετεγκατάστασή της σε μεγαλύτερο χώρο. Κάτι τέτοιο θα διευρύνει την επισκεψιμότητα όχι μόνο σε αριθμό αλλά και στο είδος του κοινού. Επιπλέον, λόγω μακρόχρονης εμπειρίας υπάρχει η δυνατότητα να κατασκευαστούν όλα τα εκθέματα εκ νέου και κατόπιν ζήτησης για άλλους ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς και για επιχειρήσεις. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να επεκτείνει τις δραστηριότητες του και να εμπλουτίσει τον επαγγελματικό του χώρο του με ένα ή περισσότερα εκθέματα τεχνολογίας μπορεί να απευθυνθεί στην έκθεση. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα για παροχή ολοκληρωμένης πρότασης εκπαιδευτικού ή επιχειρηματικού περιεχομένου σχεδιασμένου σύμφωνα με τις ανάγκες του.
