Η Καινοτομία
Η καινοτομία αφορά στη παραγωγή κυβόλιθων και πλακών πεζοδρομίου ενσωματώνοντας την τεχνολογία της φωτοκατάλυσης EcoActive. Ειδικότερα, στα προϊόντα της σειράς EcoActive, οι ρυπο – αποδημητικές ιδιότητες είναι ενσωματωμένες στη μήτρα του σκυροδέματος από το οποίο συντίθενται συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, στη μείωση της αστικής θερμικής νησίδας και στη γενικότερη βιώσιμη ανάπτυξη. Τα κύρια χαρακτηριστικά της καινοτομίας περιλαμβάνουν:
- Φωτοκαταλυτικές ιδιότητες: Τα προϊόντα EcoActive περιέχουν φωτοκαταλυτικά υλικά που δεσμεύουν αέριους ρύπους (NO, NOx) και τους αποδομούν με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός. Αυτή η διαδικασία βελτιώνει την ποιότητα του αέρα και διατηρεί την επιφάνεια των υλικών καθαρή, ενώ η καταλυτική δράση διαρκεί για πάντα, καθώς ο καταλύτης δεν αναλίσκεται.
- Αυτοκαθαριζόμενες επιφάνειες: Οι επιφάνειες των προϊόντων EcoActive αποτρέπουν τη συσσώρευση ρύπων, διευκολύνοντας τον καθαρισμό τους μόνο με νερό, προσφέροντας πρακτικότητα και μείωση της συντήρησης.
- Μακροχρόνια βιωσιμότητα: Τα υλικά είναι ανθεκτικά στη φθορά, καθώς οι καινοτόμες ιδιότητές τους ενσωματώνονται στη μάζα τους και όχι ως επιφανειακή επίστρωση, καθιστώντας τα κατάλληλα για εξωτερικές εφαρμογές που υπόκεινται σε επιφανειακή τριβή.
- Περιβαλλοντική απόδοση: Η κάλυψη επιφάνειας 1000 m2 με φωτοκαταλυτικές πλάκες και κυβόλιθους ισοδυναμεί με παραγωγή οξυγόνου που παράγουν 70 μεγάλα δέντρα (λεύκες), ποσότητα η οποία διασπά έως και 70% των παραγόμενων ρύπων από 30 αυτοκίνητα.
Η τεχνολογία της φωτοκατάλυσης άρχισε να μελετάται με σκοπό να αναπτυχθεί σε τελικό προϊόν της Τσιμεντοδομή ΑΕ (κυβόλιθους και πλάκες πεζοδρομίου) από το 2011. Η εξέλιξη και ολοκλήρωση του καινοτόμοu προϊόντος EcoActive επικυρώθηκε σε συνεργασία με την PCN Materials, εταιρεία του οικοσυστήματος της Περιφέρειας Κρήτης. Η σειρά προϊόντων παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στα Innodays 2022, ενώ ενσωματώθηκαν για πρώτη φορά σε μελέτη για το έργο: «ΔΙΚΤΥΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΟΔΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ».
Το περιγραφόμενο έργο ξεκίνησε να εκτελείται στις αρχές του 2023 και είναι το πρώτο στην Ελληνική Επικράτεια που έχει υλοποιηθεί με χρήση υλικών με ενσωματωμένες στη μάζα του σκυροδέματος ψυχρές και φωτοκαταλυτικές ιδιότητες, με πρακτικά απεριόριστη διάρκεια ζωής. Η περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής επεδίωκε να περιορίσει το φαινόμενο της θερμικής αστικής νησίδας που αναπτύσσεται στην περιοχή και να βελτιώσει την ποιότητα του ατμοσφαιρικού της αέρα. Αφορά στη δια πλάτυνση ή / και δημιουργία πεζοδρομίων επιφάνειας κάλυψης περίπου 20.000 m2.
Τα ψυχρά και φωτοκαταλυτικά υλικά Cool EcoActive της Τσιμεντοδομή ΑΕ που τοποθετήθηκαν, πέραν της συνεισφοράς τους στη μείωση της θερμοκρασίας της περιοχής κατά του θερινούς μήνες (εξαιτίας των ψυχρών υλικών), βοηθούν και στη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα μέσω της αποδόμησης αέριων ρύπων (NO, NOx, CO) από τις εξατμίσεις των αυτοκίνητων, καυστήρων, κλπ. (εξαιτίας των φωτοκαταλυτικών υλικών που περιέχουν). Τα υλικά αυτά είναι επίσης αυτοκαθαριζόμενα. Έχουν τη δυνατότητα να απομακρύνουν τους ρύπους από την επιφάνειά τους μόνο με ξέπλυμα, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια από το χρήστη, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν θετικά για την προστασία του περιβάλλοντος και την απολύμανση των χώρων, χάρη στις φωτοδιασπαστικές τους ιδιότητες. Έτσι συμβάλλουν στο συνεχή καθαρισμό του ατμοσφαιρικού αέρα.
Η Τσιμεντοδομή, εκτός των απαραίτητων τυπικών εργαστηριακών μετρήσεων και τον έλεγχο της παραγωγής, προχώρησε ακόμα παραπέρα: στην επιτόπου παρακολούθηση των επιδόσεων των προϊόντων της EcoActive μετά την εφαρμογή και χρήση τους, για την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας τους με μετρήσεις! Έτσι, από την ανάλυση των δεδομένων, εξάγονται χρήσιμα και δυνητικά αξιοποιήσιμα συμπεράσματα για τη συνεχή βελτίωση των οδηγιών εφαρμογής, τοποθέτησης και καλής χρήσης των προηγμένων αυτών προϊόντων. Ενδεικτικές είναι οι φωτογραφίες θερμικής απεικόνισης από το έργο στο δήμο Αγίων Αναργύρων – Καματερού όπου συγκρίνονται οι θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ των προϊόντων EcoActive και των λοιπών γειτονικών στοιχείων πεζοδρόμησης.
Προκλήσεις που αντιμετωπίσθηκαν για την ανάπτυξη της καινοτομίας
- Η αποτελεσματικότητα της τεχνολογίας φωτοκατάλυσης εξαρτάται από τη διατήρηση των επιφανειών καθαρών. Χωρίς τακτική συντήρηση, η απόδοση της μείωσης ρύπων μπορεί να μειωθεί.
- Τα προϊόντα πρέπει να είναι ανθεκτικά σε επιφανειακή φθορά, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται σε εξωτερικές πλακοστρώσεις και πεζοδρόμια. Γι’ αυτόν τον λόγο, τα φωτοκαταλυτικά υλικά ενσωματώνονται στη μάζα και όχι ως επίστρωση, αλλά αυτό αυξάνει την πολυπλοκότητα της παραγωγής.
- Η αποτελεσματικότητα των ψυχρών και φωτοκαταλυτικών υλικών εξαρτάται από τις τοπικές κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, κάτι που απαιτεί προσαρμοσμένες λύσεις για κάθε έργο.
- Υπάρχει ανάγκη για τεκμηρίωση και μέτρηση της απόδοσης των υλικών μέσω συνεχούς παρακολούθησης, ώστε να επιβεβαιωθεί η συνεισφορά τους στη μείωση της θερμοκρασίας και των ρύπων. Η χρήση δορυφορικών και θερμικών απεικονίσεων αποτελεί σημαντικό μέρος της διαδικασίας, αλλά μπορεί να είναι τεχνικά και οικονομικά απαιτητική.
- Η επιτυχία της εφαρμογής εξαρτάται από την υιοθέτηση της τεχνολογίας από περισσότερους φορείς.
Επόμενα βήματα-Στόχοι-Επιδιώξεις
Στα άμεσα πλάνα της, η Τσιμεντοδομή ΑΕ, σχεδιάζει να εκτελέσει ολιστική προσέγγιση μελέτης και εκτέλεσης παρόμοιων έργων με σταθμούς μέτρησης της ποιότητας του αέρα και παρακολούθησης και καταγραφής της θερμοκρασίας, ΠΡΙΝ, ΚΑΤΑ τη διάρκεια και ΜΕΤΑ την εφαρμογή των εξαιρετικών αυτών προϊόντων βιώσιμης ανάπτυξης, σε συνεργασία με το εργαστήριο Τηλεπισκόπησης του ΙΤΕ, την PCN Materials IKE και το «ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος».
